JET MOTORU NASIL ÇALIŞIR?

Jet motoru bir tür içten patlamalı motor olup, burada motorun sağladığı güç doğrudan doğruya makineye verilir. Bildiğimiz tür motorlarda olduğu gibi, patlamalı motorla sağlanan gücün makineye iletilmesinde dişliler dizisinin, pervane ve benzeri diğer tahrik unsurlarının aracılığına gerek yoktur.
Bir jet motorunun kullanılmasında temel ilke Newton’un “tepki”, daha doğrusu “geri tepme” kuramıdır. Bunu basitleştirerek, özlü bir şekilde şöylece anlatabiliriz: “Bir tüfeği ateşlediğiniz zaman, mermi namludan fırlayıp gider. Aynı anda dipçik geri teper. Daha bilimsel bir deyimle, “geri tepki” görülür. Jet motorunda sıcak gazlar bir uçtan püskürür. Buna karşılık, makine aksi yönde hareket edecek düzenle bağlantılıdır. Makinenin ileriye doğru hareket hızı ağırlığına ve aksi yönde yani geriye püsküren sıcak gazların hızına bağlıdır. Püsküren sıcak gazların miktarı arttıkça, motorun gücü de büyür. Burada akılda tutulması gereken nokta, hareketin sıcak gazların atmosfere karşı uyguladığı itişin sonucu olmadığıdır.
Jet motorunun içinde, pompa yapısında bir itici vardır. Bu unsur, büyük miktarda havanın motor içine girmesini zorlar. İçeri giren hava, yanan yakıtın fışkırdığı jetleri (bir tür püskürme memelerini) geçer. Hava, yanan yakıtla karışır. Hızla genleşir ve arka jet’ten dışarı püskürür. Çıkış yolunda, kompresör pompasını çalıştıran bir türbin çarkını harekete getirir. Bazı motor türlerinde, bir pervaneyi çalıştıracak daha ağır bir türbini tahrik eder. Bu tip motor “Türbo-jet” diye tanımlanır. Sözkonusu motor tiplerinin avantajı, bir jetin ancak yüksek hızlarda yetkin olmasıdır. Oysa bir pervane daha doğrusu özel yapıda bir tahrik unsuru bir uçağın çok daha yüksek hızlara erişebilmesinde etkin olacaktır.