LAVOISIER YASASI NEDİR?

“Madde ve enerjinin sakınımı yasası” diye de tanımlanan Lavoisier (Lavazye) yasası, 1743 ile 1794 yılları arasında yaşamış olan Antoine Lavoisier tarafından bulunmuştur.
Modern kimyanın kurucularından sayılan Lavazye, aynı zamanda kimyada kullanılan deyimleri saptamış, havanın bileşimini bulmuş, oksijeni keşfetmiştir. Elmasın bir karbon bileşimi olduğunu deneylerle ispatlayarak, Newton’un bu konudaki görüşünü de doğrulamıştır. Fizik alanında çalışmaları olan, gaz halindeki cisimlerin ısıl olaylarına ilişkin buluşlarla tanınan Lavazye’nin asıl önem ve değeri, “maddenin sakınımı ilkesi” ni ortaya koymasıdır.
Lavazye’nin ortaya koyduğu bu ilkeye göre, doğadaki kimyasal olay sırasında hiçbir madde yok olmaz. Gene aynı şekilde hiçbir madde yoktan varolmaz. Bunun sonucu olarak, doğadaki, hatta evrendeki maddenin toplam ağırlığı daime sabit kalır. Değişen sadece maddenin şeklidir.
Bilimsel bir deyişle, doğada tüm fiziksel ve kimyasal olaylar sonundaki madde ve enerji toplamıyla, olaya giren madde ve enerji toplamı sabittir.
Bu yasa günümüzde de geçerli sayılmakta, fakat sadece kimyasal olaylar için sözkonusu olduğu kabul edilmektedir. Sonradan büyük bilgin Alman asıllı fizikçi Einstein(Aynştayn), maddenin yoğunlaşmış enerji olduğu görüşünü ileri sürmüştür. Aynştyan’a göre, doğadaki enerji miktarı sabittir. Olaylar sonucu ancak enerjinin şekli değişir. Başka türlü söylemek gerekirse, belirli bir tür enerji başka enerji türüne dönüşür.
Elektrik enerjisinin ampülde ışık, fırında ısı enerjisine dönüşmesi bu bakımdan gösterilebilecek örneklerdir. Burada dönüşüm ne doğrultuda olursa olsun, enerjinin miktarında bir değişme söz konusu değildir.
Aynştayn, maddenin enerjiye, enerjinin de maddeye dönüştürülebileceğini ispatlamıştır. Bütün bunlardan anlaşılacağı gibi, Lavazye önce “maddenin sakınımı” yasasını bulmuş, Aynştayn da madde ve enerji arasındaki temel ilişkiyi ortaya koyarak bu yasanın “maddenin ve enerjinin sakınımı” şeklinde bütünlemesini sağlamıştır.
1789 Fransız Devrimi esnasında devlet memurluğu yapmakta olan Lavazye aynı zamanda bir soyluydu. Bu nedenle çalıştığı kurumun bütün görevlileriyle birlikte tutuklandı. Bilim alanındaki hizmetlerinin devrimciler tarafından da takdir edilmesine rağmen, bir soylu olarak devrime karşı sayıldığından idamına karar verildi.