MİNERAL NEDİR?
Topraktan çıkarılan, canlı bir varlıkla ilgisi olmayan maddeler “mineral” diye isimlendirilir. Bunlardan çoğu kristalize haldedir. Bazı kimseler, petrol, kömür,vs. gibi şeyleri de mineraller arasında sayarlar. Oysa bunlar çok zaman önce yeryüzünde yaşamış hayvanların ve bitkilerin kalıntılarıyla oluştuklarından, gerçek anlamıyla “mineral” diye kabul edilemezler.
Mineraller genel bir bakışla iki gruba ayrılır:
1- Metal asıllı olanlar
2- Metal olmayanlar
Hematit (demir), bornit (bakır) ve boksit (alüminyum) ,metal mineraller için belirli örneklerdir. Kuvartz, asbestos, kainli de “metal olmayan” mineraller gurubuna girerler. Daha yukarıda değinmiş olduğumuz gibi, mineraller çoğunlukla kristaller halinde bulunurlar.
Minerallerle kayaları birbirine karıştırmak kolaydır. Fakat bunların arasında önemli bir fark olduğunu özellikle belirtelim. Bir mineralin belirgin bir yapısı vardır. Kimyasal yapısı daima aynıdır. Dünyanın hangi köşesinde bulunursa bulunsun, sertliği, diğer başka nitelik ve özellikleri değişmez. Buna karşılık, kayalar muhtelif minerallerin karışımı bir yapıdadır. Sözgelimi granit diye bilinen kaya cinsi, kuvartz, mika, florspat ve diğer başka minerallerin karışımmdan meydana gelen bir yapıya sahiptir. Üstelik, yeryüzünün bir yerinde bulunan granitte bu minerallerin oranı başkadır, diğer bir köşesindeki granitte başkadır.
Mineraller kayalarda, kumların içinde, taşlarda bulunabilir. Yeraltında bulunan minerallerden örneğin kükürt, endüstride özellikle sülfirik asit yapımında kullanılır. Alçıtaşı, ya da tebeşir mineralleri kille karıştırılır, ısıtılır ve bundan çimento elde edilir. Demirin yüksek fırınlarda arıtılmasında da büyük ölçüde alçıtaşından yararlanılmaktadır.
Altın ve daha birkaç metal, tabiatta arı (saf)halde bulunur. Bunların çoğu oksitler, karbonatlar ve klorürler bileşiminde elde edilir. Filizler yüksek fırınlarda kimyasal maddelerle karıştırılıp ısıtılarak arıtılırlar. Alüminyum güç arıtıldığından, filizinden ayrıştırma işleminde elektroliz olayı uygulanır.
Altın, kurşun, gümüş, bakır filizleri, kimyasal yolla arıtılan diğer filizler arasında sayılabilirler, Yeraltındaki minerallerin bilimsel bir yolla incelenmesi işi “mineraloji” diye isimlendirilir. Minerallerin fiziksel ve kimyasal özelliklerini, renk, saydamlık, yoğunluk, sertlik ve benzeri karekteristiklerini incelemek “mineraloji” nin işidir.