AERODİNAMİK NEDİR?
Havanın içinde ve havaya karşı hareket eden cisimlerle ilgili bir bilim dalıdır. Bu nedenle havadaki bir uçağı etkileyen güçlerin çoğu bu bilim dalında incelenir.
Bir uçağın uçuş hızını yapısı etkiler. Dört ayrı tür hız sınırı vardır. Bunları şöyle sıralayabiliriz: Subsonik : Ses hızından biraz yavaş bir hızdır, Transonik: ses hızından biraz daha fazla bir hızdır, Supersonik: ses hızından beş misli fazla bir hızdır, Hipersonik: supersonikten daha hızlıdır.
Bir uçağın uçmasını kanatları ve onu ileriye doğru motorları sağlar. Düz bir plaka, bir hava akımı karşısında hafifçe havaya kaldırılırsa plakanın altına çarpan hava onu yukarı doğru kaldırır. Pratikte ise uçak kanatları düz değildir, üst yüzeyi bir eğime sahiptir.
Böylece uçağın kanadının üst yüzü alt yüzünden daha uzun olur ve hava üst yüzeyden daha hızlı akar. Bu da bir alçak basınç oluşturur. Üst kanatla alt kanat arasındaki bu basınç farkı uçağı havaya kaldıracak bir güç oluşturur. Uçağa etki yapan aerodinamik güç uçağın ağırlığından fazla olduğu zaman uçak havalanır.
Uçağa etki yapan aerodinamik güçlerin basınç merkezi adı verilen tek bir noktada tesirli olduğu varsayılır. Uçağı dengede tutmak için kuyruk kısmı aşağı veya yukarı doğru bir yük oluşturur.
Uçağın hızı arttıkça ve ses hızına yaklaştıkça, uçağın bazı parçaları üzerindeki hava akımı uçaktan önce sonik hızı geçer. Bu sonik hava akımı şok dalgaları oluşturur. Şok dalgaları uçağın yükselmesini önler, geri tepkiyi çoğaltır.
Basınç merkezinin ani hareketleri uçağı etkileyen denge güçlerini tehlikeli şekilde değiştirir.
Kanatların yükselmesi, kanat alanına, açısına ve hızına bağlıdır. Güçlü motorlarla uçağa yeterli hız sağlanabildiği için uçaklardaki kanatların boyutları oldukça küçültülmüştür.
Yeni yapılan uçakların deneyleri hava tünellerinde gerçekleştirilir. Uçağın küçük bir modeli hava tüneline yerleştirilir ve tünelde çok güçlü hava akımları oluşturulur. Deney sırasında model uçağın resimleri çekilir ve rüzgar karşısında uçağın değişik kısımlarının aldığı şekiller incelenir. Bu incelemeler sonucu uçakta yapılacak değişiklikler saptanır.
Deneyler sonucu direncin hızın karesi oranında arttığı gösterilmiştir. Yani hız üç kat artınca direnç dokuz kat artmaktadır. Fakat cismin hızı sesin hızını geçtiği zaman bu kural değişir ve direnç daha hızlı artar.