BRAHMANİZM NEDİR?

Brahmanizm veya Brahmanlık, ana kaynağı Hindistan olan, burada gelişip yayılan büyük dinlerden biridir. Brahmanlık aynı zamanda toplumsal bir rejim, bir düzende sayılır. Güvenilir kaynaklar,bu dini inanış sisteminin Hindu toplumunun egemen kast’ı (tabakası) olan Brahmanlar tarafından meydana getirilen ve geliştirilen bir sistem olduğunu belirtir. Gene güvenilir kaynaklara göre, Brahmanizm, Hindistan’ın Aryalar tarafından istilasından sonra belirip, yaygınlaşmıştır.
Hindular (yani Arya Hintliler)ın dinsel inanışları üç büyük aşamada incelenebilir. Birinci aşamaya ilişkin bilgilerimiz, topluca “Veda” adı verilen kutsal yazılardan kökenlidir. Başka türlü söylemek gerekirse, birinci aşamaya ilişkin bilgilerimizin kaynağı toplu olarak “Veda” adı verilen, kutsal yazılardır. Bu dönem, İsa’dan önce 2000 ile 1000 yılları arasında devam etmiştir.
Hindu toplumunun en belirgin özelliği, kast diye tanımlanan sınıflandırma düzenidir. Bu düzende dört kast vardır: (1) Brahman (rahip ve aydınlar), (2) Kşatriya (devlet adamları, savaşçılar), (3) Vaysya (çiftçi,tacir ve zanaat mensupları), (4) Sudra (köylüler, köleler, vb.)
Aynı toplum çerçevesinde en aşağı görülen, horlanan, kendileriyle ilgi ve ilişki kurulmasından kaçınılan “paryalar”, kast sistemine girmez, bu düzenin dışında kalırlar.
Toplumbilim açısından bir bakışla, kastların düzeninde rol oynayan, bu kastları oluşturan en büyük etken “renk” sorunudur. Hindu toplumunda deri rengi koyulaştıkça, yukarı kastlardan aşağı doğru bir sıralanma sözkonusudur. Nitekim, Brahmanlar’ın ve Kşatriyalar’ın tenleri beyaza yakın, çok açık tonda esmerdir. Kast sistemi dışında kalan paryalar ise hemen hemen siyah sayılacak kadar koyu esmer bir deriye sahiptir.
Bu düzende en üst sıradaki Brahmanlar, Vedalar’daki yalın, katışıksız din duygusunun yerini alan sistemli, askeri örgütlerle kıyaslanabilecek düzende bir din kurumunu oluşturmuşlardır. İsa’dan önce 1000 ile 800 yılları arasında Arya dini inanışının bu dönemi “Brahmanizm” diye tanımlanır.
Brahmanizm’de, Vedalar döneminin tanrıları artık önemlerini kaybetmiştir. Bunların yerine Brahmanlar adeta tanrısal bir kişilik kazanır. Dolayısıyla kast sistemi daha karmaşık, çapraşık bir hal almıştır.
Genel bir bakışla, Brahmanizm çok tanrılı bir dindir. Bu inanış sistemindeki tanrılar güçlerine, önemlerine göre sıralanmıştır. Deva adı verilen tanrılar arasında üçü ilk planda gelir. Bunlar da “Brahma”, “Vişnu” ve “Şiva”dır. Evrenin yaratıcısı olan Brahma’ya karşılık, Vişnu koruyucu, Şiva ise yıkıcı, yokedicidir. Brahmanizm inancının tanrıları, 4 veya 8 kollu, birkaç başlı, yarı hayvan gövdeli heykellerle simgelenir. Tapınaklarda, Brahmanlar’ın evlerinde bu heykellerin değişik boyutlarda örneklerine rastlanır. Brahmanlık iki temel ilkeye dayanır:
1)Bedenin ve ruhun tam bir perhizle disiplin altına alınması (Yoga).
2)Mistik denetleme (Bnakti).
İsa’dan önce 250 yıllarında ortaya çıkan “Manava Dharma Şastra”,yani “Manu’nun Kitabı” Brahmanizm’in yasal yüzünü belirler. Günlük hayatta nasıl davranılması gerektiği, putlar, yenilecek ve yenmiyecek besin maddeleri, suçlar ve bunların cezaları bu kitapta yazılıdır.