BULANTI VE KUSMA NEDİR?
Bulantı hissetmenin ve bunun sonucu kusmanın organik ve psikolojik nedenleri sayısızdır. Akut (ani ve had)ateşli hastalıklar özellikle çocuklarda kusma nöbetlerine yol açar. Bu hastalıkların büyük bir kısmı bulantı hissiyle, ansızın kusmayla başlar. Mideye ağır gelen yiyecekler, bozuk besin maddeleri de organik kökenli kusmaya zemin hazırlar.
Kusma, mide hastalıklarında en yaygın ve kesin belirtilerden biri, belki de birincisidir. Bağırsak tıkanması, peritonit, gebelik, böbrek veya safra kesesi sancıları, doğrudan doğruya mideyle ilgili olmayan kusma nedenleri arasında sayılır. Bazı tümörler, abseler, menenjit gibi beyin hastalıkları da kusmada etken rol oynar.
Sık ve devamlı kusma, çocuklarda tuz ve su kaybından ötürü dehidrasyon (vücudun su kaybı) durumu gibi kritik, hatta tehlikeli koşullar yaratır. Deniz tutması, bazı kimselerin üzerinde olumsuz etki yapan benzin, mazot koku su, yüksek yerlere çıkmak, bulantı ve kusmanın diğer nedenleridir.
Özel nedenlerle uygulanan kusturucu nitelikte (apomorfin vs. ) ilaçlar, hasta, zehirli madde almış midelerin boşaltılması amacıyla yararlı olurlar. Küçük çocuklarda kusma olaylarında en çok dikkat edilmesi gereken nokta, kusmuğun solunum yoluna kaçmasına meydan vermemektir.
Aldığımız besin maddeleri yutma ve peristaltizm sayesinde gırtlak yoluyla mideye gider. Peristaltizm (veya peristalsis), yiyecek maddelerini bu yolda ve bağırsaklar boyunca ileriye doğru hareket ettiren özel nitelikdeki olaydır. Yiyecek maddesi mideye gelince, sindirimde etken salgılar ve asitler işe karışır. Gene peristalsis aracılığıyla, besin maddeleriyle sindirim işlemine girişir. Besin maddelerinin normal hareket yönü aşağı doğrudur.
Bulantı, belirli bir nedenle bu yönün tersine döndüğü zaman hissedilir. Zaten halk arasında “midem kalktı”, “midem ağzıma geldi” deyimlerinin kullanılması da bu yüzdendir. Peristaltizmin ters yönde çalışmasının çeşitli nedenleri vardır. Bunlardan bazıları ciddi, bazıları da önemsizdir.
Bulantı ve kusma hallerinde dikkat gösterilecek husus, hastanın yaşının, sağlık durumunun, yapısının, devamlılık, şiddet gibi özel koşulların titizlikle hesaba alınmasıdır.