KIZLAR AĞASI KİMDİR?

Aynı zamanda “Darüssaade ağası”diye anılan kızlar ağası, Saray’ın (Osmanlı Padişah Sarayı) en yüksek düzeyde görevlisiydi. Bunlar siyahi Afrikalılar arasından özenle, titiz bir dikkatle seçilir, hadım ettirilir ve saray törelerine göre eğitilir, görevlerine hazırlanırlardı.
Harem bölümündeki zenci kadınlar ve cariyeler bunların hizmetinde çalışırlardı. 1594 yılına kadar, kızlar ağası daha ziyade Babüssaade ağaları (Ak ağalar) hizmetinde görev gördükleri için yetkileri sınırlıydı. 1594 yılından sonra Harem bölümünün yönetimi bunlara bırakılınca, yetkileri arttı. Sözleri daha geçer oldu. Politik çıkar oyunlarına karıştılar.
Kızlar Ağası’nın asıl görevi, Harem’in korunması, cariyelerin alım satımı ve bu bölümün belirli bir düzen çerçevesinde yönetimiydi. Kendilerine ait olan özel daireleri, Harem’in bitişiğindeydi. Görevlerinin gereği, Padişah, Valide sultan, Kadın Efendi ve diğer sultanlarla sık sık görüşürlerdi. Zamanla politikaya, devlet işlerine karışarak, yeni atamalar, işten el çektirmeler ve benzeri şeylerde etkin olmaya başladılar. Yakın ilişki kurdukları sultanlar aracılığıyla, kişiliği zayıf padişahlar üzerinde etkin olmaları zor değildi. Yüksek memurlar, vezirleri, hatta başvezirler bile onlardan çekiniyorlardı. Görevlerini, yetkilerini kötüye kullanıp, padişahları, sır ortağı oldukları valide sultanları çıkarlarına göre, özel amaçlarını gerçekleştirmek için kışkırtan, rakiplerini öldürten, sürgüne gönderen, işlerinden eden kızlar ağası örnekleri çoktur. Belirli bir dönemde Harem’in devlet ve yönetim işlerinde büyük rol oynaması, bu ağaların politik tutkuları ile gerçekleşti.
Ancak 19. yüzyılda, sağduyu sahibi devlet adamlarının öncülüğüyle yetkileri kısıtlandı. Görevlerinden alınan ağalar Mısır’a gönderilir, orada emekli maaşları ile yaşarlardı.
Saray protokolünde, bu ağaların sırası başvezir ve Şeyhülislam’dan sonra gelirdi. Sırma, altın sim işlemeli entari üzerine samur kürk giyen Darüssaade ağaları, Osmanlı tarihinde -kişiliklerine göre- olumlu ve olumsuz büyük rol oynamışlardır.