TOPU KİM İCAT ETTİ?

Güvenilir kaynaklara göre, Osmanlı ordusunda top İlk kez l389’da, Kosova Savaşında kullanılmıştır. Buna göre, 14. yüzyılda top yapımına başlanmış olması gerekir. Buna karşılık batıda topun tarihçesi daha karışıktır. Kaynağı belirsiz söylentilere bakılırsa, taştan gülleler atan ilk top 1073 Belgrad kuşatmasında denenmiştir. Tarih kayıtlarında, 1073 Belgrad kuşatmasından yaklaşık olarak üç yüz yıl sonra, III. Edward’ın 1327 yılında İskoçyalılara karşı daha geliştirilmiş yapıda topları kullandığını okuyoruz. Bu etkili silahın daha sonraki kullanılış tarihleri 1338 ve 1345 olarak belirtilmektedir. 1346’da Crecy’de Fransızlara karşı aynı silahı kullanan yine III. Edward’dır.
Tekrar Osmanlı İmparatorluğuna dönülecek olursa, topçuluğun özellikle Fatih Sultan Mehmed devrinde geliştiğini belirten güvenilir kaynaklar mevcuttur. Nitekim İstanbul’un fethinde de Macar asıllı Urban’ın aracılığıyla dökülen topların büyük etkisi olmuştur. Bu tarihten öteye Osmanlı topçuluğu gelişirken, İskoçyalı James II 1445 yılında Threave Kalesinin kuşatılmasında, Fransa Kralı VI.Louis 1477’de Flaman (Felemenk) topraklarında bu silahın geliştirilmiş tiplerinden büyük ölçüde yararlanmışlardı.
15. yüzyıla kadar, toplar birbirine lehimlenmiş, madeni borulardan yapılıyor ve demir bilezikler (çemberler) ile destekleniyordu. Daha yukarıda değinmiş olduğumuz gibi taş gülleler atan bu toplar on atıştan sonra parçalanmaktaydı. Atıkları güllelerin ilk hızı da yaklaşık olarak saniyede, 100 metre kadardı. 1401 yılında, Batı Prusya’nın muhtelif şehirlerinde ilk bronz toplar döküldü. Güllelerin ilk hızı artık saniyede 300 metreye yükselmişti. Batıda topçuluğun teknolojiye yandaş bu gelişmesine karşılık, Osmanlı İmparatorluğunda topçuluğun duraladığı, hatta giderek gerilemeye yüz tuttuğu görülüyor. 18. yüzyılda, Avrupa’da Valliere topların uzunluğunu ve barut haklarını daha geliştirmiş, Gribeauval da atış hızına düzen sağlamıştır. Bundan sonra devamlı bir gelişme kaydedilecek, 1870 Fransa-Prusya Savaşı esnasında Fransızlar tunçtan dökülmüş, yivli bir top kullanacaklardı.
Belirli bir tarihten öteye yapım ve gelişmelerin adım adım izlenebilmesine rağmen, görüldüğü gibi ilk topun kim veya kimler tarafından icat edildiğine ilişkin güvenilir bir bilgi ve bu konuda yeterli belgeler yoktur.